Genderbewust opvoeden betekent eigenlijk zoveel als opvoeden met aandacht voor de unieke persoonlijkheid van je kind, zonder je daarbij al te veel te laten sturen door het gender of geslacht waartoe je kind behoort.
Op deze manier maak je plaats voor een ruimer denkbeeld. Er is geen juiste manier om een jongen of meisje te zijn
Waarom is het belangrijk?
Van vrouwen wordt verondersteld dat ze ‘zorgzaam, communicatief en rustig’ zijn, terwijl jongens al sneller als ‘druk, leidersfiguur en luid’ worden bestempeld. In realiteit zien we dat die kenmerken bij jonge kinderen helemaal niet afhangen van hun geslacht. Ook meisjesgroepen kunnen druk en luid zijn, en jongens zorgzaam en emotioneel.
Doordat van meisjes wel wordt verwacht dat ze rustig en zorgend zijn en van jongens dat ze niet huilen en de leiding nemen, gaan veel kinderen die verwachtingspatronen impliciet overnemen. Via boodschappen als ‘échte jongens huilen niet’ of ‘zorg goed voor je broertje of zusje’ duwen we kinderen op basis van hun gender en geslacht een bepaalde richting uit. Op die manier kunnen kinderen zich niet volledig vrij ontwikkelen tot het individu dat ze zijn, maar blijft hun ontwikkeling tot op de dag van vandaag een beetje gendergekleurd.
En dat zorgt er dan weer voor dat er ook binnen de volwassen wereld nog steeds een bepaalde mate van genderongelijkheid in stand wordt gehouden. Die komt tot uiting op verschillende vlakken:
- Studie- en jobkeuze: meisjes zijn zorgzaam, dus verwacht men dat zij leerkracht of verpleegkundige worden. Jongens zijn leiders dus zij worden een CEO of directeur.
- Glazen plafond en ouderschapsverlof: loonkloof tussen vrouwen en mannen en mannen voelen zich geremd om ouderschapsverlof op te nemen omdat ze dan “zorgen voor het gezin.”
- #metoo: We leren onze kinderen best zo vroeg mogelijk dat zij baas zijn over hun eigen lijf, en dat het oké is om nee te zeggen als je iets niet leuk vindt. En even belangrijk is het om te leren die grenzen van anderen te respecteren.
Zo pak je het aan:
- Geef je kind de keuze: probeer het cliché van jongens en meisjesspeelgoed te vergeten. Meisjes mogen ook met auto’s spelen en jongens met poppen.
- Geef zelf het goede voorbeeld: kinderen spiegelen zich aan hun ouders. Mama kan het gras maaien en papa kan ook koken.
- Kijk naar je kind, niet naar het geslacht: Probeer te ontdekken wat de interesses, karaktereigenschappen en talenten van je kind zijn, los van het geslacht.
- Wees niet bang: geef zelf het goede voorbeeld maar leg niets op en laat je kind voldoende ontdekken.
- Maak genderstereotypen bespreekbaar: leg uit dat gendergelijkheid oké is. Waarom jullie in het gezin de taken fifty/fifty verdelen of allebei 4/5 werken.
- Begin vroeg genoeg met bewustzijn: probeer eens buiten de traditionele verdeling ‘roze’ en ‘blauw’ te denken voor de geboortekaartjes en de ‘gender reveal’.
- Doorprik je eigen bubbel “roze is voor meisjes”: jongens mogen huilen en meisjes mogen stoer zijn. Probeer niet in de val te lopen om soms iets verkeerd te zeggen.
- Laat zien hoe het anders kan: laat voldoende tegenvoorbeelden zien, vrouwelijke piloot, mannelijke kinderverzorger,…
- Kies voor boeken en films met een alternatieve verhaallijn: populaire cultuur kan een belangrijke rol spelen in de beeldvorming van kinderen.
Wil je meer weten? Bezoek dan Expoo. Deze tekst is geschreven door Inne Blancquart, kinderbegeleider Ferm Kinderopvang.